Laten we eens aannemen dat de bedoelingen van de stemwijzer goed zijn. Dat ze de serieuze burger willen helpen bij het vinden van de partij die het dichtst bij staat dan wel jouw belangen het beste wil behartigen in jouw gemeente.
Dan is de opzet niet vreemd: bepaal in overleg met de partijen een aantal belangrijke issues in de gemeente, laat iedere partij daar zijn standpunt op aangeven en dan kom je na het aangeven van je eigen standpunten vanzelf bij jouw partij. Dat is hoe het werkt.
Daar valt op af te dingen. Veel zelfs, laten we 2 willekeurige Hengelose voorbeelden nemen.
- “24. Sportsubsidies. De gemeente moet een groter gedeelte van de sportsubsidies besteden aan sporten voor mensen met een beperking”
Ieder sociaal mens gunt mensen met een beperking alles wat het leven aangenamer kan maken en sporten klinkt als een goede zaak. De vraagstelling suggereert een spanningsveld, dat er op dit moment eigenlijk wel meer sportgeld naar de beperkte mens zou moeten, maar dat de subsidie momenteel op raakt aan mensen die dat wellicht niet eens zo nodig hebben. Het lijkt een verdeelvraagstuk dat positieve discriminatie van de beperkten voorstelt.
Los van dat het mij niet raakt -ik ontvang geen sportsubsidie en ben ook niet beperkt genoeg- vind ik een beleidsmatige structurele herverdeling ten faveure van de beperkten niet zomaar een goed idee, veronderstellend dat het andere deel van de subsidie ook al goed besteed wordt. Oneens dan dus maar, laat het maar ongeveer zo. - “3. Preventief fouilleren: De politie in Hengelo moet vaker preventief fouilleren”
Een belachelijk lomp statement voor een doorsnee burger. Als er problemen zijn waarvan de politie vindt dat die onderdrukt zullen worden wanneer preventief fouilleren wordt ingezet, mogen ze dat beargumenteerd naar de politiek brengen die daar dan ongetwijfeld mee in zal stemmen als die argumentatie steekhoudend is. Maar kijken we even naar een aantal standpunten.
Merk hier de nuance op: “Eens” zeggen ProHengelo en Lokaal Hengelo, mits er goede redenen voor zijn. “Oneens” zegt D66, tenzij er goede redenen voor zijn. PVV vindt sowieso dat iedereen preventief gefouilleerd moet worden. DFH (Democratisch Forum Hengelo, lijkt met een verstandige/integere nieuwe partij met een verkeerd gekozen naam) geeft eigenlijk het juiste antwoord: preventief fouilleren kan naar behoefte vaker of minder vaak, en algemene spelregels en voorwaarden liggen al wel in de landelijke wetgeving verankerd.
Het zijn dus enerzijds de onderwerpen, die meer de interne gemeentelijke aangelegenheden (begroting, stokpaardjes) betreffen dan de directe burger. En daarna zijn het de standpunten van de partijen, waarbij er een maximaal verschil wordt geteld tussen Nee, behalve .. en Ja, maar niet.., terwijl dat vaak wel ongeveer of precies dezelfde standpunten zijn. Dit kan niet anders dan mensen op het verkeerde been zetten, zeker wanneer je niet alle toelichtingen leest.
Een oplossing is dat stemwijzer zelf de gemeentelijke partijprogramma’s vertaalt naar een uniform ja of nee, wellicht op een genuanceerde schaal van 0-100 evenredig met de mate van overeenstemming. Tot die tijd: ga kijken bij gemeentelijke bijeenkomsten en schat in wie van de mensen er niet voor zijn of haar eigen belang zit.